Allah insanı neden yarattı? Allah insanları imtihan için yaratmıştır. Fakat, Onun ilmi bakımından evvel, ahir, mazi, muzari, hal ve istikbal söz konusu değildir. Çünkü o her şeyi olduğu gibi ve olacağı gibi bilmektedir.
Allah insanı cennet veya cehenneme gideceğini bildiği halde neden yarattı? Bu soruda bir algı hatası bulunmaktadır. Allah Teala her şeyi bilmesi yani cehenneme kimlerin gideceğini bilmesi o kimseleri cehenneme zorlaması anlamına gelmez.
Allah bunları neden yarattı diye sorulacak olursa bu sorunun mantığı şöyle olur: Allah Teala cennetlikleri ve cehennemlikleri bilmesine rağmen, bildiği şeyleri niye yaratıyor?
Yani bu soru sadece cehennemi bilmesi ile sınırlandırılmamalı bilakis Allah’ın yarattığı her mahlukat ile ilişkilendirmesi lazımdır. O zaman sorumuza gelecek olursak: Allah Teala mahlukatı neden yarattı? Bu soru çok sık sorulan bir sorudur. İnsanı, evreni ve alemi neden yarattığı ezelden beri insanlar tarafından merak edilmektedir.
İnsanın yaratılışı ile ilgili olarak imtihan geçmektedir. Bazı alimler demişlerdir ki: bu sorunun akli bir cevabı yoktur. Çünkü Allah’ın ilmine insan aklının tam anlamıyla vakıf olması mümkün değildir. Çünkü Allah’ın bildiği bizim bilmediğimiz şeyler birbirine kıyaslanamaz bile! Dolayısıyla insan bağlamında bunu imtihan ile açıklanmanmaktadır.
Fakat bu soruyu evren neden yaratıldı olarak ilişkilendirilince cevapta farklılık gösteriyor. Soru şu kişi Allah sadece dünyayı yaratabilirken evreni neden yarattı? Bunlardan güneş ve ayın bize faydası olduğunu düşünürsek bunun dışındakileri yaratmaya bilirdi, diye soru yöneltilebilir.
Bu kadar yedi kat sema, kürsi, arş, 18 bin alem… Peki bunları yaratış sebebi nedir? Allah bilir. Hani insan aklı soruyor niye yarattı diye ama en iyisini Allah bilir. İnsan aklı her şeye cevap veremiyor ki! Yani bu akıl daha kendisini tarif edemiyor iken her şeyi bilmek istiyor.
İnsan her şeyi bilemez ki! Çünkü akıl denilen şey buna mısait değildir. Kişi aklın kendi sinin tarifini başlayarak aczini anlayabilmesi söz konusudur. Kişi bunu idrak ederek meseleye farklı bir açıdan bakmasında fayda vardır.
