İdrar ıslaklığının eserinin tamamen kesildiğinde kalbi mutmain olana kadar erkeklerin istibra yapmaları gereklidir. Çünkü erkeklik organının ucunda ortaya çıkan idrar ıslaklığının zâhir olması abdestin sıhhatine engeldir.
Necâset çıktığı yeri aşmazsa, temizleyeci bir nesne (peçete, bez, taş) gibi bir şeyle istinca yapmak sünnettir. Necâset mahalli temizlenene kadar önden arkaya, arkadan öne doğru silinir. Efdal olan taşla temizlik yaptıktan sonra, necâsetin gittiğine dair kalbi mutmain olana kadar suyla da yıkamaktır. Kötü kokuyu gidermekte mübalağa yapar. (Başkalarının yanında) avreti açmak câiz değildir.
Necâset, çıktığı yeri aşarsa, aşan miktar da affedilen miktarın üzerinde değilse onunla birlikte kılınan namaz sahihtir. Eğer necâset affedilen miktardan (1 dirhem miktarından) fazla olursa, mutlak olarak cenabetten gusletmek farz olduğu gibi onu gidermek de farz olur.
Kemikle, hayvan pisliğiyle (at, deve vb.), yenilecek şeylerle, sağ elle, ipek ve pamuk gibi kıymetli şeylerle istinca yapmak mekruhtur.
Tuvalete sol ayağıyla girer. Girmeden önce eûzü çeker. Aya, güneşe ve kıbleye önünü ve arkasını yöneltmeden oturur. Zaruret yokken konuşmaz, sağ ayağıyla dışarı çıkar. Sonra şöyle der:
“Benden eziyeti giderip afiyet veren Allah’a hamdolsun.”
Elbise, beden ve mekân temizliğini yaptıktan sonra asıl faydalı taharet olan (kalbi) haset, kin ve mâsivadan arındırmakla namaz veya benzeri ibadetleri yapmaya yönelir. Allah Teâlâ’nın emrini tutmayı kastederek, celâl ve kibriyasının azametini düşünerek, mükellef kılındığı ibadetin kabul edilmesiyle kendisine Allah’ın [celle celâluhû] saadet vereceğini umarak namaza yönelir. Tevfik Allah’tandır.1
Şafilere Göre İstinca Nedir Nasıl Yapılır?
Arka ve önden çıkan necis ve kirletici olan her şeyi su ile temizlemek veya küçük ve büyük abdest mahallini taş gibi katı, temiz, temizleyici ve değerli olmayan bir cisim veya sert bir bez ile üç defa temizlemek vâciptir. Ancak taş vb. şeylerle istinca yapmak için şu şartlar gereklidir:
1. Büyük abdestte pisliğin her iki yanı, küçük abdestte ise idrarın sünnet yerini aşmaması.
2. Ön veya arkadan çıkan şeyin kurumaması.
Suyun bulunmasıyla beraber sadece taşla istinca yapmak yeterlidir. Ancak her ikisini kullanmak daha faziletlidir.
Kişi tuvalet ihtiyacını gidermek istediğinde şayet arada üç arşını geçmeyecek şekilde yaklaşacağı bir perde edinmemişse, ister çölde ister binalarda olsun önünü ve arkasını kıbleye doğru dönerek küçük veya büyük abdestini bozmaktan kaçınması vâciptir. Ancak def-i hâcet için yapılmış tuvalet gibi yerlerde kıbleye dönmekte veya sırtını vermekte bir sakınca yoktur.
Durgun sulara, meyve veren ağaçların altına, insanların geçtiği yollara, (yazın) gölgeliklere, (kışın güneş vuran yerlere) ve yerdeki deliklere küçük ve büyük abdest bozmaktan sakınmak, insanlardan uzaklaşmak sünnettir. Yine tuvalete girerken sol ayakla girmek, tuvaletten çıkarken sağ ayakla çıkmak, tuvalette konuşmamak, eliyle herhangi bir şeyle oynamamak, sağ elle tenâsül uzvuna dokunmamak, avret mahalline, arka ve önden çıkan şeye zaruret olmadıkça bakmamak, tuvalete girmeden önce “Bismillah, Allahım! Dişi ve erkek şeytanlardan sana sığınırım” demek, çıktıktan sonra üç defa, “Allahım! Beni bağışla” daha sonra, “Eziyet verici şeyi benden giderip bana afiyet veren Allah’a hamdolsun” demek sünnettir.2
Kaynakça
- Merakıs Saadet
- Saadetül Mübtedin
