İtikâf üç kısımdır:
1. Vâcip olan itikâf. Bu, nezredilen itikâftır.
2. Müekked olarak sünnet-i kifâye olan itikâf. Bu, ramazan ayının son on gününde yapılan itikâftır.
3.Müstehap olan itikâf. Bu da diğer ikisinin dışındaki itikâftır.
Sadece nezredilen itikâfın sahih olması için oruçlu olmak şarttır. Nâfile itikâfın en az müddeti, itikâf niyetiyle cemaatle namaz kılınan mescidde bir an bile olsa durmaktır.
Kişi itikâf yaptığı mescidden cuma namazına gitmek gibi şer‘î bir durum, tuvalet ihtiyacı gibi tabii veya zorla çıkarılmak gibi zaruri bir hal olmadıkça çıkmamalıdır. Zorla çıkarıldığında veya hırsızlardan korktuğu için çıktığında hemen başka bir mescide girmelidir. Özürsüz olarak mescidden çıkarsa itikâfı bozulur.
Kadınlar evlerinde namaz için ayırdıkları odada itikâfa girerler. İtikâf yapan kişinin yemesi, içmesi, uyuması ve -malı mescide getirmemek şartıyla- alışverişi mubahtır. Malın mescide getirilmesi ise mekruhtur.
İtikâf yapan kişinin faydasız şeyler konuşması ve (ibadet olduğuna inanarak) susması da mekruhtur.
(Mescidde itikâf yapan kişinin) cimâ yapması veya cimâyı çağrıştıracak şeyler yapması haramdır. Cimâ yapmakla itikâf bozulur. Cimâyı çağrıştıran (öpme ve okşama gibi) şeylerde ise meninin gelmesiyle itikâf bozulur.
Birkaç gün itikâf yapmayı nezreden kişinin, geceleriyle birlikte itikâf yapması lazımdır. Geceleri itikâf yapmayı nezreden kişinin, gündüzleri de -peş peşe yapmayı şart koşmasa bile- peş peşe itikâf yapması lazımdır.
İki gün itikâf yapmayı nezreden kişinin geceleri de itikâf yapması gerekir.