Radyasyon, Türkçede ışınım adı ile de anılmaktadır. Yüksek hızlı partiküller ya da dalgalar ile yayılmaktadır. Radyo dalgaları, mikrodalgalar, kızıl ötesi ışınlar, görünür ışık, mor ötesi ışınlar, X ışınları ve gama radyasyonu, ultrason gibi radyasyonlar isimlerini sıklıkla duyduğumuz hatta aşina olduğumuz radyonun türlerindendir. Radyasyon, insanlık için kullanılan bir şey olmasına rağmen aynı zamanda insanlık için oldukça zararlıdır da.
Canlılar üzerindeki etkileri bilim adamları tarafından yıllardır araştırılan radyasyon mesele olduğunda güvenli doz diye bir şeyin olmadığı söylenmektedir. Radyasyona maruz kalmak tamamen engellenemeyeceği için gereksiz doz alımından kaçınmak ve maruz kaldığımız doz seviyelerini ise oldukça aşağıda tutmak gerekmektedir. Radyasyon, diğer bazı etkenlerde olduğu gibi anlık olarak ortaya çıkmayabilir bazen de radyasyonun olumsuz etkilerinin meydana çıkması uzun zaman alabilir.
Peki hayatımızın birçok yerinde, günlük yaşantımızda dahi ister istemez maruz kaldığımız ve küçük yada büyük olacak şekilde radyasyonun insan sağlığına, vücuduna ve organlarına olan zararları nelerdir ?
- Radyasyona yüksek oranda maruz kalmak hücrelerin canlılıklarını yitirmesine ve DNA sisteminde tahribata yol açar.
- En önemli etkilerinden birisi de kanser vakalarına yol açmasıdır.
- Çevreye atılan radyoaktif atıklar insan, bitki ve hayvan olarak tüm canlıların sağlığına olumsuz etki eder ve ekolojik dengenin bozulmasına neden olur.
- Canlılarda genetik bozukluklar ve mutasyon meydana getirir.
- Vücutta kalıcı deformasyonlar oluşturur.
- Çocuklarda görme bozukluklarına yol açabilir.
- Yaşlılarda katarakt oluşmasının başlıca sebebi yüksek radyasyona maruz kalmaktan kaynaklıdır.
- Radyasyonun etkileri ülke veya sınır tanımaz dolayısıyla yayılabilme özelliğine sahiptir. Kilometrelerce uzaktaki canlıları dahi etkileyebilir. Ukrayna’da meydana gelen Çernobil faciasının etkilerinin Karadeniz bölgesinde de ağır olarak görülmüş olması buna örnektir.
Radyasyondan korunmak için neler yapılabilir?
- Hamileler radyoaktif yerden kesinlikle uzak durmalıdır.
- Yatarken tüm elektronik cihazlar kapatılmalıdır.
- Floresan lambalar kullanmak tercih edilmemelidir.