Yanılarak bir vâcibi terketmekten dolayı bir selâm ve teşehhüdle iki secde yapmaya sevih secdesi denir ve hükmü vâciptir. Vâcibin terki tekrar tekrar yapılsa da hüküm aynıdır. Sehiv secdesini selâmdan sonra yerine getirmek sünnettir. Selâm vermeden sehiv secdesine giderse tenzîhen mekruh olur.
Bir kerahetin veya namazı bozucu olan bir şeyin ortaya çıkmasıyla sehiv secdesi düşer. Sabah namazında (selâm verdikten sonra) güneşin doğması, ikindi namazında güneşin sararmasıyla kerahet vaktinin girmesi gibi.
Dördüncü rekâtı tamamladım zannıyla (selâm verip) ayağa kalkan bir kişi (göğsünü kıbleden çevirmeden ve konuşmadan önce) henüz ilk oturuşu yaptığını anlasa, namazına devam edip tamamlar sonra da sehiv secdesi yapar.
(İkinci rekâtta oturmayı unutup) üçüncü rekâta kalksa, sonra oturuşu hatırlasa (eğer oturuşa daha yakınsa) geri döner. Son rekât da aynı şekildedir. Beşinci rekâtın secdesini yapmadığı sürece oturuşa geri döner. Şayet kalktığı beşinci rekâtın secdesini yaparsa kıldığı farz bozulur (nâfileye dönüşür). Bir rekât daha ilave eder ki, fazladan kıldığı iki rekât, onun için nâfile bir namaz olur ve sehiv secdesi yapar.
Üzerinde sehiv secdesi olan bir imam selâm verdiğinde, bir kişi gelip ona uysa, sonra da imam secdeye gitse iktida sahihtir. Şayet secdeye gitmezse iktida sahih olmaz.1
İçindekiler:
Şafilere Göre Sehiv Secdesi
1. Eb’âz sünnetlerin kasten veya unutarak terkedilmesinden dolayı sehiv secdesi yapmak sünnettir. Hey’et sünnetlere gelince, bunlar kasten terkedilse bile onlar için sehiv secdesi yapılmaz. Hey’etleri kasten terkettiği için sehiv secdesi yapan kimsenin namazı bozulur.
2. Namazı bozmayan ve talep edilen sözlü bir şeyi mahallinden başka bir yerde okumaktan dolayı sehiv secdesi yapmak sünnettir. Örneğin, teşehhüdü Fâtiha sûresinin yerinde okumak gibi.
3. Kasten yapıldığı takdirde namazı bozan bir şeyi, unutarak yapmaktan dolayı sehiv secdesi yapmak sünnettir. Örneğin, unutarak üçüncü bir secde yapmak gibi.
Kaç rekât kıldığı hususunda şüpheye düşen bir kimse, kanaatinin oluştuğu en az rekâtta olduğunu varsayarak namazına devam eder ve namazın sonunda sehiv secdesi yapar.
Me’mum, imama uyma esnasında yanılırsa, imamı onun sorumluluğunu üzerinden alır. İmam yanılırsa, me’mum da sorumlu olur. Şayet imam sehiv secdesi yaparsa, me’mumun ona uyması vâciptir. Eğer imam sehiv secdesi yapmazsa, me’mumun sehiv secdesi yapması sünnettir. Yanılma ne kadar çok olursa olsun sehiv secdesi iki secdedir. Yeri teşehhüdden sonra, selâmdan öncedir. Me’mum olmayanın diliyle değil de kalbiyle sehiv secdesine niyet etmesi gereklidir.2
Kaynakça
- Merakıs Saadet
- Saadetül Mübtedin