Latinceden gelen “sinestezi” kelimesinin anlamı “birleşik duyu”dur. Birden fazla duyunun aynı anda aktif olması ile karakterize bir durumdur. Örneğin bizler için renkler görme duyusu ile algılanan şeylerken, sinestezik insanlar renklerin tadını da alabilirler ya da sayıların renklerini görebilirler…
Bu bir hastalık mıdır?
Aslında bu bir hastalık değil, algı farklılığı olarak kabul ediliyor. Çok nadir görülen bu durumun altında yatan sebep henüz tam olarak çözülememiştir ve doğuştan gelen bir özelliktir. Sinestezik insanların hayal gücü çok gelişmiştir ve genellikle sanat dallarında çok başarılılardır. Dünyayı bizim deneyimlediğimizden çok daha farklı algılarlar ve deneyimlerler. Sinestezi tanısı koyabilmek için çeşitli testler vardır ve bu testlerde çağrışımların tutarlılığı da incelenir.
Tedavi gerektiren bir durum mudur?
Eğer bu durum psikotik bir hastalık sebebiyle, kafa travması sonrası ya da beyindeki bir kitle sebebiyle oluşmuşsa elbette altta yatan sebebe yönelik tedavi düzenlenir. Altta yatan bir sebep yoksa, sinestezi tedavi gerektiren bir durum değildir hatta bu duruma sahip olan insanlar genellikle yaşadıkları dünya deneyimini ödül olarak görürler.
Ne gibi farklılıklar olur sinestezik insanlarda?
Duyuları çok gelişmiştir, renk ve kokuları ayırt etmede diğer insanlara göre daha başarılılardır.
Zekâ seviyesi çoğu sinestezik hastada yüksektir ancak basit matematik hesaplarını yapmakta zorlanabilmektediler. Bunun sebebi sayı algısının bizdekinden farklı olmasıdır.
Sık sık “Ben bunu daha önce yaşamıştım!” deneyimi yaşarlar ve sezgileri kuvvetlidir.
Aynı anda birden fazla duyu harekete geçtiği için konsantrasyon bozukluğu yaşayabilirler ve genelde dikkat eksiklikleri vardır.
Enteresan şekilde çoğu şeyi nesnelleştirebilirler. Örneğin annesinin yeşil bir koltuk olduğunu düşünmek ya da babasının çay bardağı olduğunu söylemek gibi.
Müzik bizler için işitsel bir şeyken, sinestezik insanlar müziğin renklerini de görebilirler ve bunu genel olarak “renk girdabı” olarak tasvir ederler.