Tarih bilinci, ‘’Şimdiki zaman’’ olayını konu alır. Yani tarihi olayları içerisinde bulunduğumuz andaki bilinç düzeyiyle değerlendirmek durumundayız. Geçmiş zamanı düşünürken veya geleceğe giderken hep şimdiki zamanı hareket noktası olarak belirleriz. Tarih bilinci de bu tarih anlayışının bir ürünüdür. İçinde yaşadığımız dönemde yani şimdiki zamanın nesnel gerçekliğinin bir ürünü tarih bilincidir.
Yaklaşımdan çıkan yalın sonuç ise tarihsel bakış zorunlu bir durumdur. İnsan bilimleri düzeyinde bir olguyu açıklamak isterken, daha bilimsel ve çağdaş bir kavrayış adına, geçmişe gitmeyi tarih bilinci öngörür. Bunun için belli bir konu çevresinde, olayların daha ölçülebilir ilişkilerini ve onların tarihsel dönüşüm aşamalarından geçerek kavramaya çalışan bir düşüncedir.
Tarih Bilincine Nasıl Ulaşılır?
Tarih bilinci nedir kısaca baktığımızda, kişilerin tarihinin farkında olması anlamına gelir. Tarihsel bir olayı, daha bilimsel düşünce düzeyinde edinmek, eleştirel değerlendirmeye tabi tutmak, geçmişten günümüze olgu ve olayları akılcı bir yorumla çözebilmek, doğru ve yanlış ayrımını yapabilmek için günümüzde kullanılabilmektedir. İnsanlar tarih bilincine nasıl ulaşır baktığımız zaman,
- Bilimsel düzeyde tarihi bilgi edinmek.
- Tarihi bilgileri, kendisine sunulan düzeyde yorumlamak.
- Tarih bilgisiyle günümüze bakarak kullanmak.
- Güvenilir kaynaklardan tarihi okumak.
- Sorgulayıcı ve araştırmacı olmak.
- Tarihi ölü bir geçmiş olarak değil, yaşamı ve geleceği anlamlandıran bir süreç olarak ele almak.
Gibi durumlarla tarih bilincine ulaşılabilir. Tarih bilinci öğrenmek sadece tarihi bilgilerin olduğu kitapları öğrenmek anlamına gelmez. Bilimsel düzeyde araştırmak, sorgulamak ve yorumlayabilmek tarih bilinci konusunda destek sağlar.
Tarih Bilincine Sahip Olmak Nedir?
Bir kişinin tarih bilincine sahip olduğunu anlamanın en pratik yolu o kişiye tarihin tanımını yaptırmaktır. Bir ülkenin çağdaş bir yurttaşı olabilmek için tarih bilgisi ve tarih bilincine sahip olması gerekir. Tarih eğitimi ve bilinci modern insanın bir özelliğidir, bunun nedeni ise tarihsellik fikrinin çok eski bir geçmişi bulunur. Aynı zamanda insanlar tarihsel bir varlıktır bu nedenle varlığını belirleyen en önemli eken de tarihselliğin bilgisine ulaşmış olmasıyla belirgindir. Kısaca tarih bilincine sahip olmak nedir baktığımızda bir toplumun kimlik duygusunun gelişmesi, tarih bilinci ile daha olanaklı hale gelir.