Mehir olarak ne istenir başlıklı bu makalede mehir nedir ne istenir gibi konulardan bahsedip, nelerin mehir olarak istenebileceğini ve mehrin ne kadar olduğunu da kaynaklarıyla anlatacağız. Kısaca mehir için ne istenir kaynaklarıyla ve ayrıntılı bir şekilde bu makaleyi okuduğunuzda öğrenmiş olacaksınız.
Mehir, nikah esnasında evlilik teklifini kabul eden bayana verilmesi farz olan mal veya paraya denmektedir. Mehir, azda olsa çokta olsa vermek farzdır. Mehrin miktarının çok olması asıl önemli olan nokta değildir. Önemli olan, mehrin belirlenip verilmesidir.
Mehir, nikahın gerçekleşmesi için gerekli şart veya rükünlerinden değil, nafaka gibi nikâhın gereklerindendir. (Kaynak: Zuhaylî, el-Fıkhül-İslami, 7/253; Mevsilî, El-İhtiyar, 3/101.)
Bu sebeple mehir konuşulmadan ve her hangi bir belirleme yapılmadan gerçekleşen nikahlar sahih olur. Böyle bir durumda bayan, kendisi akrabalarının içinden ortalama kendi yaşlarındaki bayanların almış olduğu mehir miktarını almaya hak kazanır. İşte bu tip mehir alma şekline mehri misil denmektedir.
İmam nikahında mehir olarak ne istenir ve miktarı ne kadar olmalıdır gibi konular konuşulmalıdır. Buna binaen mehir olarak istenebilecek şeyleri kadın istemeli ve erkek vermeye razı olmalıdır. Aynı şekilde Mehir miktarının ne kadar olacağını nikah esnasında tayin etmek sünnettir.
Maliki mezhebine göre ise mehir nikahın temel farzlarından biridir; mehirsiz nikah yapılması sahih değildir. Yani mehir konusu konuşulmayan mehir olarak ne isteneceği ve miktarı tayin edilmeden yapılan nikahlar Maliki mezhebine göre geçerli olmaz.
Bu ayrıntıya dikkat edersek demek ki mehir o kadar önemli ki Maliki mezhebine göre nikahın farzlarından biri olarak kabul edilmiş. Her ne kadar Hanefi mezhebinde böyle olmasa da mehir konusu ciddiye alınmalı, nikah akdi zamanında tayin edilmeli ve anlaşma yapılan tür ve miktara bağlı kalarak zamanında verilmelidir.
Mehir vazifesi taraflar tarafından öğrenilmemiş ise veyahut nikah zamanı konuşulması unutulmuş ise de, kocanın üzerinde bayanın hakkı mehir hakkı her zaman durmaktadır. Erkek daha sonrasında eşinin bu hakkını vermelidir.
Zamanımızda çoğu aile veya yeni gelen genç kesim mehir nedir ve mehir olarak ne istenebilir bilmediklerinden nikah yapılırken mehir hususunu atlamaktadırlar.
Özellikle zamanımızda sadece resmi nikah yapanlar bu sorumluluğu yok saymaktadırlar. Belediye memuru devletin kanunları gereğince bireylerin nikahlarını gerçekleştirmektedir. Her ne kadar mehir olmadan yapılan nikahlar eksik olarak sayılsa da geçerli olur. Yani bu şekilde yapılan nikahlar karı koca olmak için yeterlidir; fakat mehir geçti gitti diye düşünülmemeli evlilikten sonra da mehri vermeye gayret edilmelidir.
Çünkü mehir İslami kurallara göre farzdır, farz olması Kuran’ı Kerim ile sabittir. Ayette, ” Kadınlara mehirlerini gönül rızâsı ile verin ” buyrulmuştur. (Kaynak: Nisa Suresi, 14. ayet)
Mehir Olarak Ne İstenebilir?
Mehir olarak ne istenir? İslâm’da satılması veyahut kullanılması yasaklanmamış her çeşit mal mehir olarak istenebilir. Mehir, zamanın şartlarına göre değerli olan, kadının ihtiyacını gören bir mal, para veya eşya olmalıdır. Ev, arazi, araba gibi şeyler de mehir olarak verilebilir. (Kaynak: Ceziri, el-Fıkh ale’l Mezâhibi’l Erbaa, 4/90.)
Mehir ne kadar istenir? Mehrin en çok miktarı için bir sınır getirilmemiştir. Mehrin en az miktarı ise 10 dirhem gümüş veya bunun karşılığıdır. Günümüzde 10 dirhem yaklaşık 30 gr. gümüştür. Bu miktardan daha az mehir belirlenemez. Belirlenmişse 10 dirheme tamamlamak gerekir.
Şafiler’e göre mehrin azı içinde bir sınır yoktur. Her mal olan şey az olsun çok olsun mehir olabilir.
Dini nikahta mehir ne istenir ne kadar istenebilir konusunu anlatırken şunu da hatırlatalım ki, Hz . Peygamber ﷺ devrinde 10 dirhem yaklaşık iki kurbanlık koyun bedeli idi. Mehrin en azı buna göre hesaplanırsa daha isabetli olur. Mehir, göstermelik olmaz. Koca veremeyeceği veya vermeyeceği şeyi mehir olarak söylememelidir.
Bazı yörelerde çok yüksek mehir söylenir, halka öyle ilân edilir, fakat söylenen şeyin çok azı verilir. Buna gerek yoktur. Mehirle, kadının şerefi ölçülmez. Mehir kadına hürmetin ifadesidir, fakat asla değerinin karşılığı değildir. Bu sebeple imam nikahında mehir ne istenir abartmadan gerçekçi bir şekilde konuşulmalı ve anlaşılmalıdır.
Cennet kadınları içinde övülen Hz. Fatıma (r.ah) annemiz evlenirken kocası Hz. Ali (r.a) kendisine zırhını mehir olarak vermiştir. (Kaynak: Ebû Davud, Nikâh, 24, 25; Nesâî, Nikâh, 76.)
Ne kadar mehir istenir daha fazla bilgi için mehir miktarı kaç gram altın başlıklı makalemi buraya tıklayarak okumaya başlayabilir ve mehir miktarı hakkında daha fazla ayrıntılı bilgiyi kaynaklarıyla öğrenebilirsiniz.