Tilavet secdesi, secde ayetleri okunduğu zaman yapılması gereken secdeye denir. Namazın dışındaki tilavet secdesi geniş zamanlı olarak vâciptir. Geciktirilmesi tenzîhen mekruhtur.
Tilavet secdesinin sebebi, (secde âyetini) okumaktır. (Tilavet secdesinin vâcip olması için) secde âyetini okuyan kişiyi işitmek şarttır.
Farsça (veya vaşka bir dille) okunsa bile eğer onun secde âyeti olduğunu anlarsa, secde yapmak vâcip olur.
On dört âyetten dolayı secde yapmak vâciptir:
1. A‘râf sâresindeki âyet (7/206),
2. Ra‘d sâresindeki âyet (13/15),
3. Nahl sûresindeki âyet (16/49),
4. İsrâ sûresindeki âyet (17/107),
5. Meryem sûresindeki âyet (19/58),
6. Hac sûresindeki âyet (22/18),
7. Furkân sûresindeki âyet (25/60),
8. Neml sûresindeki âyet (27/25),
9. Secde sûresindeki âyet (32/15),
10. Sâd sûresindeki âyet (38/24),
11. Fussılet sûresindeki âyet (41/37),
12. Necm sûresindeki âyet (53/62),
13. İnşikâk sûresindeki âyet (84/21),
14. İkra/Alak sûresindeki âyet (96/19).
Tilavet secdesi, namazda ayrı bir rükû ve secdeyle eda edilir. Eğer secdeye de niyet edilirse namazın kendi rükûsu tilavet secdesi yerine geçer.
Şayet secde âyetinden hemen sonra secdeye gidilirse niyet edilmese bile, namazın kendi secdesi de tilavet secdesi yerine geçer.
İmama secde yaptığı rekâtta yetişmek, tilavet secdesinde yetişmek gibidir. Eğer imama secde yaptığı rekâttan sonra uyarsa veya namazın dışındayken imamdan secde âyetini işitirse, secdeyi (namazın dışında) yapması gerekir.
Bir mekânda birkaç kere okunan secde âyeti için bir kere secde yapmak yeterlidir. Namazın dışında okunan bir secde âyetini namazda da okuyup secde yapılırsa, (bu secde ikisi için) yeterlidir. Ama namazda okunan bir secde âyeti için namazda secde yapıldıktan sonra aynı âyet namaz dışında da okunsa tekrar secde yapmak gerekir.
Tilavet âyetine dikkatini vermeyen kişinin yanında secde âyetini gizli okumak menduptur.
Tilavet secdesini yapmak için ayağa kalkıp sonra secdeye gitmek menduptur. Tilavet secdesinin sahih olmasının şartları, iftitah tekbiri haricinde namazın şartları gibidir.
Tilavet secdesi nasıl yapılır? Eller kaldırılmadan, teşehhüd yapılmadan ve selâm verilmeden iki tekbir arasında bir secde yapmaktır. Bu iki tekbir de sünnettir.