Potasyum vücudumuzda önemli bir yere sahip olan minerallere verilen isimdir. Potasyumun en temel görevi insan vücudundaki sıvı miktarını kontrol altında tutmaktır.
Vücuttaki sıvı miktarında tek etkisi olan mineral potasyum değildir. Sodyum içerikli gıdaların tüketilmesi de vücutta su tutulmasına neden olmaktadır. Bu da uzun vade de yüksek tansiyon vb. rahatsızlıklara yol açmaktadır.
İşte potasyumun en büyük görevi burada ortaya çıkmaktadır. Sodyumun ortaya çıkarabileceği olumsuz etkileri dengeleyerek sıvı oranlarının belli bir aralıkta kalmasına yardımcı olur.
Potasyum hemen her besinde bulunmaktadır. Gündelik hayatta yetişkin bir bireyin tüketmesi gereken günlük potasyum miktarı 4,7 gram civarıdır. Potasyum en çok sebze ve meyvelerde karşımıza çıkmaktadır. Potasyum yönünden en çok katkı sağlayan besinler domates, muz, hurma, portakal, fasulye ve ıspanak olarak sıralanabilir.
Vücutta her şey denge içinde olmalıdır. Potasyum her ne kadar faydalı bir mineralde olsa her şey gibi onunda fazlası zararlıdır. Potasyum içeriği yüksek olan gıdaların uzun vade de aşırı tüketilmesi kan değerlerindeki potasyum miktarını arttırmaktadır.
Tüketilen gıdalar haricinde addison hastalığı, böbrek yetmezliği, susuz kalma, şeker hastalığı, düzenli antibiyotik kullanımı, heparin, insülin vb. ilaçlar, hastalıklar da kandaki potasyum miktarını arttırmaktadır.
Potasyum oranı yüksek olan kişilerde el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, kalp atışında bozukluklar gözlemlenmiştir. Aşırı su kaybı da potasyum yükselmesine sebep olarak gösterilebilir.
Potasyum miktarı kanda yükselebileceği gibi tersine düşe de bilmektedir. Kanda ki potasyum oranının düşmesini tetikleyen şeyler ise:
- Aşırı kusma,
- İdrar söktürücü ilaçların önerilenden daha uzun süreli kullanımı,
- Böbrek hastalıkları,
- Düzenli ve aşırı alkol tüketimi,
- Magnezyum eksikliği,
- Aşırı ve sık kahve tüketimi,
- Aldosteron hormonunun böbrek üstü bezlerinde aşırı oranda salgılanması.
Kanda ki potasyum düşüklüğünün ilk belirtilerinden bir tanesi düzensiz kalp atışıdır. Vücutta yer alan hücre ve organların düzenli olarak görevlerini yerine getirmesini sağlayan potasyum eksikliği rahatsızlığına hipokalemi denilmektedir.
Genellikle vücutta fazla su kaybedilmesi ve bazı ağır ilaçların sık kullanılması sonucu ortaya çıkmaktadır.
Kalp atışında bozulmadan başka bir diğer belirtide kas kasılması ve kas zayıflığıdır. Vücut kaslarında sık sık karıncalanma ve uyuşma meydana geliyorsa kanınızdaki potasyum değerini ölçtürmeniz de fayda var.
Yine bir günden uzun süren kabızlık rahatsızlıkları da potasyum oranının düşüklüğüne işarettir. Bir günü geçen bu rahatsızlık sorunun sindirim sisteminde değil kanda ki potasyum eksiliğinden kaynaklandığının sinyallerini vermektedir.
Günümüzde pek çok kişinin günlük olarak tuz tüketimi, potasyum tüketiminden fazladır. Bu durum uzun vade de yüksek tansiyona sebep olur. Tuz tüketimini kontrol altına tutmalı ve günlük olarak 40 mEq/I’den daha fazla potasyum tüketmeliyiz.